SETNA ROCZNICA WYBUCH I POWSTANIA ŚLĄSKIEGO

I Powstanie Śląskie było spontanicznym zrywem śląskiej ludności, którego celem miało być przyłączenie Górnego Śląska do Polski. Na konferencji w Wersalu( maju 1919 r) zadecydowano, że o przynależności atrakcyjnych gospodarczo terenów Śląska przesądzi plebiscyt. Bezpośrednim impulsem stała się masakra pod kopalnią Mysłowice z 15 sierpnia 1919 r., gdzie zebrała się grupa górników i ich rodzin, żądających pieniędzy za pracę. Niemcy zastrzelili 7 osób, w tym dwie kobiety i 13-letniego chłopca. Wiadomość o masakrze zradykalizowała nastroje społeczne. Powstanie wybuchło 17 sierpnia 1919 r. Walki powstańcze w krótkim czasie objęły powiaty pszczyński, rybnicki, katowickim. W początkowych sukcesach oddziałów powstańczych, niemiecki Grenzschutz sprowadził posiłki. Powstańcy dysponujący bronią ręczną nie byli w stanie przeciwstawić się broni maszynowej. 24 sierpnia 1919 r. ze względu na beznadziejnie położenie oddziałów powstańczych oraz wzrastające represje ze strony władz niemieckich, dowódca Alfons Zgrzebniok wydał rozkaz zaprzestania walk.

Grupa powstańców z Halemby internowani w obozie pod Gliwicami.(1919 rok)
Stoją od lewej Rybok Alojzy, Kuliga Józef, Juraszczyk Jan, Górny Walenty, Nawrat Jan, Olszynka Augustyn, Skupnik Klemens, Dyrda Teodor
siedzą od lewej Rybok ??, Gonsior Robert, Cipa Ludwik, Gołomb Jan, Wawrzynek Karol
leżą u dołu Olszynka Jan, Cipa Roman

PROWOKACJA HALEMBSKA

Wydarzenie w dniu 16-17.08.1919 zapoczątkowane przybyciem dwóch członków Grenzschutzu w strojach cywilnych do mieszkania Jana Cipy w  Halembie po krótkiej rozmowie została przyjęta ich propozycja zakupu broni przez grupę członków Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska w Halembie. W czasie transakcji o godz 3.00 rano  oddział żołnierzy niemieckich, otwarł ogień zabijając Jana Cipę, Alberta Pakułę. Wydarzenie to stało się jedną (obok masakry górników na kopalni Mysłowice 15.08.1919) z przyczyn przedwczesnego wybuchu I powstania śląskiego.